Wynajem nieruchomości przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej (tzw. najem prywatny) rodzi określone skutki podatkowe na gruncie podatku od towarów i usług. Warto mieć to na uwadze i pamiętać o tych obowiązkach, gdyż często zdarza się, że osoby nie prowadzące działalności gospodarczej wynajmują nieruchomości.

Najem prywatny jako działalność gospodarcza

Świadczenie usług najmu wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: p.t.u.)definicję działalności gospodarczej, jeżeli jest wykonywane w sposób ciągły oraz dla celów zarobkowych. W konsekwencji najem stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1. Oznacza to, że wynajmowanie przez osoby fizyczne składników majątku prywatnego stanowi działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Potwierdza to m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 8 stycznia 2014 r. (IPTPP4/443-777/13-2/UNR). W konsekwencji osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej zarejestrowanej w CEIDG, a wynajmujące prywatne nieruchomości uzyskują status podatników podatku od towarów i usług (VAT).

Zwolnienie przedmiotowe dla podatników VAT

Istotna dla podatników wynajmujących prywatne nieruchomości jest regulacja zawarta w art. 113 ust. 1 p.t.u. Z przepisu tego wynika, iż zwalnia się od podatku VAT sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Natomiast podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu w trakcie roku podatkowego, zwolnieni są z podatku jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 200.000 zł.

Podsumowując w przypadku gdy wynajmujący przekroczy powyższe kwoty podlega obowiązkowi rejestracji jako czynny podatnik VAT i obowiązany jest do wystawiania faktur VAT dokumentujących świadczenie usługi najmu. Z kolei nieprzekroczenie tego progu powoduje, że wynajmujący będzie obowiązany do wystawiania faktur VAT jedynie w przypadku skierowania takiego żądania przez najemcę, z zamieszczeniem odpowiedniej adnotacji, iż jest to usługa zwolniona z opodatkowania.

Wynajem nieruchomości na cele mieszkaniowe

Art. 43 ust. 1 pkt 36 p.t.u. wskazuje, iż zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.Przepis nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę, jak i od podmiotu nabywającego tę usługę. Aby jednak cel mieszkaniowy był niepodważalny należy np. w treści umowy zamieścić m. in. takie postanowienia, z których w sposób niebudzący wątpliwości wynika, że dotyczą one lokalu mieszkalnego i lokal ten może być wykorzystany przez najemcę i jego podnajemców tylko w celach mieszkaniowych. Podkreślić należy, że zwolnienie stanowi wyjątek od zasady określonej w art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy, jaką jest opodatkowanie najmu 23% stawką podatku. W związku z tym powinno być interpretowane ściśle, przede wszystkim zgodnie z literalnym brzmieniem wprowadzających je przepisów (vide np. wyrok NSA z dnia 12 czerwca 1992 r., sygn. SA/Po 596/92).